Héél veel van onze oude gitaarhelden speelden hun eerste akkoorden op een Harmony (Keith Richards, Elvis Presley, Tom Waits, …). John Hiatt heeft zelfs ooit een liedje over de Harmony Rocket geschreven (Smashing those perfectly good guitars). ​

​Kortom, de Harmony Rocket is een gigantische brok nostalgie, made in the U.S.A. Maar, voor we helemaal lyrisch worden, de Harmony Rocket was natuurlijk wel gewoon een massaproduct, niet echt aan het high-end spectrum waar bijvoorbeeld Gibson en Fender zich bevonden. Gewoon, “a workman’s tool”. Daardoor heeft Harmony en de Rocket in het bijzonder, mee het geluid bepaald van de rock ’n roll en de popmuziek uit de pioniersjaren. De beginnende sterren van toen hadden in eerste instantie immers nog niet het geld om high-end instrumenten te kopen maar wilden er wel “cool” en geloofwaardig uitzien. De Harmony Rockets klinken dan ook erg herkenbaar en mede dat maakt ze zo gegeerd.

​Dat Fender zo snel mogelijk van de Dearmonds by Guild af wou blijkt ook uit de dumpingprijzen waaraan ze in enkele Amerikaanse muziekketens werden aangeboden. Nu ze Gretsch in handen hadden was het een marketingtechnische strategie om de prijs en daarmee het imago van de Guilds naar beneden te halen. In 2003 kon je dan ook een prachtexemplaar aan minder dan de helft van de normale prijs kopen. De strategie heeft geloond want de Dearmond by Guild heeft toch een beetje een “budget – wit product”stempel gekregen. Zeer onterecht want de in Korea geproduceerde Dearmonds by Guild kunnen moeiteloos de vergelijking met de huidige, in Korea, geproduceerde Gretsches doorstaan.  Ze zijn objectief gewoon beter, zeker op het gebied van electronica maar ook op het gebied van afwerking en bouw. 

Ik ben, sinds ik ze ontdekt heb, fan van de Dearmonds by Guild en voor mij zijn ze toch net een klasse beter dan de moderne Koreaanse Gretschen. De originele "made in the USA" Dearmond pick-up's hebben hier uiteraard veel mee te maken maar het is dat niet alleen. Het is de bouw, de kwaliteit van de hardware en een hoop kleine afwerkingsdetails die ervoor zorgen dat dit geen massaproduct lijkt maar eerder een instrument waar met veel liefde en know-how aan gewerkt werd. De prijzen op de tweedehandsmarkt zijn op dit moment nog vrij redelijk, ze variëren tussen de 400 en de 700 euro, afhankelijk van het model. Ze duiken wel steeds minder op dus, als je er één ziet die je bevalt, aarzel vooral niet ;-)
 

In ons collectief gitaristengeheugen leeft de stelling dat de halsconstructie van een gitaar een invloed heeft op de sustain van het instrument. Met “sustain” bedoelen we de tijd voor een noot uitsterft en daarvan willen we allemaal dat die mogelijk lang duurt. 

Als je op Ebay of op tweedehandswebsites snuistert naar vintage gitaren kom je vaak de term “lawsuit gitaar” of “prélawsuit gitaar” tegen. Hiermee bedoeld de verkoper dat het om een “vintage kwaliteitscopy” gaat van de originele Fender, Gibson, Guild of Martin gitaar waar ze op lijkt maar dan veel goedkoper. Met als quote: “Deze gitaren waren van een dusdanige kwaliteit dat ze even goed of zelfs beter waren dan het origineel .” Waarop bedrijven zoals Fender, Gibson, Guild en Martin schrik kregen en rechtszaken inspanden tegen de fabrikanten van deze kopieën wegens schending van copyrights”.

Neem dit vooral allemaal met een flinke korrel zout. Deze kopieën waren over het algemeen  zeker niet beter dan het origineel en tot een echte rechtszaak is het maar in één geval gekomen. Maar toegegeven, er zijn uitzonderingen. De Ibanez stratocaster- en sommige Les Paul kopieën waren echt van hoge kwaliteit, net zoals de Greco kopieën en sommige Tokai Les Pauls.

Met pre lawsuit verwijst men eigenlijk naar instrumenten die werden gemaakt in de periode 1969-1976 toen de Europese en Amerikaanse markt overspoeld werd met goedkope kopieën uit Japan. Vooral Ibanez was toen heel actief in het kopiëren van Gibson en Fender modellen. In 1976 kreeg Gibson het inderdaad op zijn heupen en dreigde Ibanez met een rechtszaak. Niet op grond van de gitaarkopie in zijn totaliteit, dat zou immers in geen enkele rechtszaal ontvankelijk worden verklaard, maar op grond van het headstock design.  De zaak werd echter buiten de rechter om geregeld. Ibanez had ondertussen een goede naam opgebouwd en ging zich vanaf 1976 concentreren op eigen modellen. 

​De enige firma die ooit een rechtszaak heeft aangespannen en gewonnen is Martin & Co. Geviseerd werd de Japanse firma “ProMartin”. ProMartin's mochten daardoor niet verkocht worden in Noord Amerika. Over de rest van de wereld was er echter geen uitspraak vandaar dat we dit merk nog vrij regelmatig zien opduiken in Europa. 

In de jaren zeventig gingen letterlijk miljoenen copycats over de toonbank en wie er toen één gekocht heeft weet dat ze echt niet zo geweldig waren. Maar hé, je had wel een elektrische gitaar en je leek met wat fantasie op je favoriete gitaarheld. De meeste van die miljoenen gitaren zijn ondertussen op het vuilnis beland. Van de exemplaren die de tand des tijds hebben doorstaan mag je aannemen dat het gaat om de kwalitatief goede enkelingen. En die zijn het waard om gekoesterd te worden.

 
‘Gewone’ 80/20 snaren of Fosfor Bronze snaren?
 
Fosfor Bronze wordt vaak omschreven als de ‘betere’ snaar en te verkiezen boven de gewone, meest gangbare 80/20 (80% koper, 20% zink) snaar. Fosfor Bronze snaren kosten dan wel meer maar dat ze beter zijn is eigenlijk een misvatting. Het verschil tussen de beiden ligt ‘m vooral in klankkleur. 80/20 snaren hebben van nature een heldere klank. Fosfor Bronze snaren klinken een stuk warmer. Het gaat dus vooral om ‘smaak’. Hou je van een helder geluid, dan kies je 80/20. Heb je het graag iets warmer of, anders gezegd, iets minder uitbundig, dan kies je voor Fosfor Bronze. In de praktijk laat ik de keuze van de snaar afhangen van het instrument waar ze op moeten. Heb je een gitaar die gebouwd is met ‘warm’ hout, bijvoorbeeld met een ceder top en mahonie body dan zal 80/20 meestal de betere keuze zijn. Heb je een van nature feller instrument, bijv. met een sparren (spruce) top en een rosewood body, dan ben je wellicht gebaat met Fosfor Bronze snaren om het beest wat te temmen. Daarnaast speelt ook de voor de toets gebruikte houtsoort een belangrijke rol. Ebbenhout en (minder vaak voorkomend) esdoorn klinken feller dan rosewood of pallisander. Ook hier zou ik eerder voor fosfor bronze opteren. .De beste klank ligt vaak in het evenwicht tussen de verschillende componenten en daar kan een juiste snaarkeuze toe bijdragen.
 
En Silk ’n Steel snaren dan?
 
Bij "Silk & Steel" snaren zit er om de stalen kern nog een laagje (kunst-?) zijdevezels voor een wat minder metalige klank. Ze hebben ook bewust een lagere spanning dan gewone staalsnaren en klinken een stuk “mellower” dan de 2 bovenstaande varianten. Veel gitaristen gaan er met een grote boog omheen omdat ze vinden dat ze niet ‘voelen’ en klinken zoals een steelstring dat zou moeten doen. Voor mij hebben ze wel degelijk een bestaansrecht. Ik zou ze nooit op een gewone western gitaar zetten maar ze zijn als geen ander in staat om de schelheid van een parlor wat uit te vlakken en de scherpe noten uit een (vintage) akoestische jazzer te halen.
 
Dun is voor Sissie’s, dik voor macho’s?
 
Voor de dikte van de snaren bestaat er een vuistregel. Hoe dikker de snaren, hoe meer volume en dynamiek maar hoe moeilijker te spelen. En, hoe dunner de snaren, hoe minder volume en dynamiek maar hoe comfortabeler te spelen. Voor het overgrote deel klopt deze regel. In de praktijk komt het er dus op neer dat de dikte van je snaren een compromis zal zijn tussen bespeelbaarheid en klank. Voor het overgrote deel (maar uiteraard niet voor iedereen) van de niet professionele gitaristen ligt dit evenwicht bij een snaardikte van 011-052. Dit kan je dan ook als uitgangspunt nemen als je gaat experimenteren. De meeste professionele gitaristen uit mijn klantenkring spelen op 012-053.
 
Wanneer zijn snaren aan vervanging toe?
 
Sowieso als ze breken ;-) maar verder hangt dat af van verschillende, persoonlijke factoren: de kwaliteit, je speelstijl, je zweet en natuurlijk hoe veel je speelt. Eigenlijk moet je je snaren vervangen als ze niet meer goed klinken. Nu gaat dat slechter klinken sluipenderwijs en je went aan het steeds iets doffer wordende geluid van oude snaren. Je weet pas hoe slecht je snaren klinken als je er een nieuw set oplegt. Als je snaren verroest zijn is het zeker hoogtijd. Verroeste snaren voelen ruw aan bij het spelen maar tasten ook je frets aan. Op de plaatsen waar je veel speelt slijt er een groef in je frets. Repareren daarvan is duurder dan af en toe een vers setje snaren! Uitgangspunt: Na 25 uren speeltijd heeft de gemiddelde snaar het echt wel gehad en wordt het tijd voor een nieuw setje.
 

Altijd fijn als er weer eens een heel speciaal instrument het atelier komt binnenwaaien ;-) Deze keer gaat het om een Maccaferri G30 uit de vijftiger jaren. Een fraaie gitaar, helemaal gemaakt van plastic en de moeite waard als eerste onderwerp van deze nieuwe blog. :-)

Bij "Maccaferri" denkt iedereen spontaan aan Django Reinhardt en zijn gitaar waarvan Mario Maccaferri aan de bouwer Selmer het ontwerp leverde. Toch is dit maar een klein deel van de verdienste die Mario Maccaferri aan de gitaar in het algemeen geleverd heeft. 

Mario Maccaferri, een geleerd gitaarbouwer uit Italië, opende rond 1928 een atelier in Londen en kwam er rond 1930 in contact met Henri Selmer. Maccaferri ontwierp niet alleen de befaamde gitaren voor Selmer maar zette tevens de productie op, die in 1932 op gang komt.

Besmet door het plasticvirus van de jaren dertig en de mogelijkheden die plastic bood voor tal van gebruiksvoorwerpen, slaat Maccaferri rond 1936 een nieuwe richting in en gaat in eerste instantie, in Frankrijk, rieten voor blaasinstrumenten produceren, gemaakt van plastic. In 1939 vertrekt hij naar de Verenigde Staten en sticht daar de French American Reed Company. Hier bouwt Maccaferri fortuin op met de productie van plastic gebruiksvoorwerpen. Jawel, Maccaferri wordt ook genoemd als de uitvinder van de plastic wasspeld...

Rond 1952 brengt hij plastic ukeleles op de markt en in 1953 is de eerste plastic Maccaferri gitaar een feit. Van de 6 dollar ukelele werden er ruim een miljoen verkocht. De plastic gitaren deden het echter een stuk minder goed. Toch waren het originele, goed spelende en goed klinkende gitaren die, vanuit de professionele wereld ook geëndorsed werden. Maar, gitaristen zijn nu eenmaal erg conservatief als het om hun instrument gaat en een gitaar uit plastic is zelfs nu, anno 2016, zijn tijd nog ver vooruit. Je had de gitaar in 2 modellen: De G30 en de G40. Basically dezelfde gitaar maar de G40 had net iets meer bling en ornamenten waaronder een fraai staartstuk. 

De gitaren werden gemaakt van “Styron”, een plastic die gemaakt werd door de “Dow Chemical Company”. De mallen om de gitaren en de verschillende onderdelen, te gieten werden door Maccaferrie zelf ontworpen. De top is gemaakt van wit plastic, de kast is gegoten uit rosewood lookalike plastic, net zoals de hals. De hals is aan de binnenkant van de gitaar verbonden met de strapknop. Door een ingenieus systeem, verborgen in de klankkast kan, door middel van een simpele schroevendraaier, de halshoek worden aangepast zodanig dat je altijd over de voor jou perfecte actie beschikt.
De stemmechanieken zitten aan de achterkant van de kop in het plastic gesealed in een oliebad. Dat verklaard meteen ook waarom ze zo soepel lopen, zeker voor een meer dan 50 jaar oude gitaar.
De bespeelbaarheid is top, beter dan menig tijdgenoot. De klank is, tsja... "Interessant" is eigenlijk de beste omschrijving en dan niet in de negatieve zin. Uiteraard ligt de klank in lijn met de verwachtingen die je nu eenmaal hebt bij dit soort model. Een akoestische jazzklank, te vergelijken met een Gipsy gitaar, maar met wat meer bas en meer open. De klank ligt eigenlijk tussen een jazzgitaar en een westerngitaar in, met een typisch vintage geluid. "Interessant" is hier dus écht interessant en verrassend bruikbaar, voor verschillende stijlen. Dit is een gitaar waar je in de opnamestudio wel eens het verschil kunt maken. Ik zou er wel niet meteen het podium mee opstappen. OK, de gitaar heeft de afgelopen 50 jaar overleefd en blijkbaar geen krimp gegeven dus, waarom zou ze dat niet nog eens vijftig jaar doen? Toch voelt ze fragiel aan. Je hebt dan ook de neiging om ze eerder voorzichtig te hanteren.

Ik ga er in ieder geval veel plezier aan beleven en wie weet komt ze binnenkort te koop in de vintage gitaarshop ;-)